Epizyotomi Nedir?

Artık doğum yolculuğunuzun rotası her şey yolunda gittiği için, normal doğuma doğru yöneldi.

Pekiyi dönüp anne adaylarına sorsam, doğumda en çok neden rahatsızlık duyarsınız diye;

Doğum eğitimlerimde kulağıma gelen en yüksek ses

Anne adaylarının doğumda kesilerinin olmasıydı.

Doğum hekimleri ya da ebeler neden normal doğumda kesi yaparlar?

Bu durum doğumda rutin bir uygulama mı?

Kesisiz doğum da mümkün mü?

Bu yazımda bu soruların her birini tek tek cevaplayacağım.

Önce epizyo nedir bunu konuşalım. Normal doğum esnasında, bebeğin başı tam çıkım esnasında perine bölgesini geçerken gerer. Anne adayı bu süreci nefesiyle bebeği ittirme refleksini kontrol edemezse yırtılmalar oluşabilir. Kendiliğinden oluşan bu kontrolsüz yırtıklar oluşmasın diye perine bölgesine yapılan kesiye epizyo, yapılan işleme de epizyotomi denir.

Amaç bebeğin anne vajinasından çıkışını kolaylaştırmaktır. Doğumdan sonra da bu kesi dikiş atılarak tamir edilir. Bu dikişlerin sonrasında alınmasına gerek yoktur kendiliğinden eriyip düşebilen dikişlerdir.

Epizyotomi Kimlere Uygulanır ?

Epizyotomi, tüm doğumlarda uygulanması gereken bir işlem değildir.

Her doğumun süreci, gebe vajinasının esnekliği, annenin doğumdaki uyumu, nefesi ile bebeği ittirebilme kapasitesi, annenin doğum korkuları ve ankisietesi epizyo oluşumunu etkiler.

Doğum pozisyonları yine epizyo açılıp açılmamasını etkileyen diğer faktörlerden biridir.

( jinekolojik masada olmak, oturarak, diz dirsek pozisyonu, çömelerek, ayakta durarak, suda olmak, yan yatmak  v.b..)

Her doğumda doktorun; tecrübesi, sabrı, korkuları, kaygıları, stresi, doğum anında sürece uyumlanıp uyumlanmama hali, doğum anını kontrol etme hissiyatı bile epizyo açılıp açılmamasını etkiler.

Her doğumda gebe, ebe, bebek ve doktor uyumu bambaşkadır.

Kesinlikle epizyoya doğum anında karar verilmelidir. Uygun vakalarda müdahale yapılacaksa

şimdi ve o anın şartlarında uygulanmalıdır. Epizyo vajinal doğumun rutin bir uygulaması değildir.

Epizyotomi çeşitleri nelerdir?

• Median epizyotomi : perinede orta hatta açılır. Kolay onarılır. Daha çabuk iyileşir. Anüse doğru açıldığı için uzayan epizyolarda komplikasyon riski yüksektir.
• Mediolateral epizyotomi : sağ ve sol yana 45 derecelik bir açı ile açılabilir. Onarımı tecrübe ister.

Epizyo açmak ya da açmamak

Doğum sırasında kendiliğinden oluşacak herhangi bir yırtılmaya göre epizyotomi komplikasyonlarının daha az olması ve dikişinin daha kolay yapılması avantajlardan biridir.

Epizyo ile kesiyi kontrol edebilme ihtimali daha yüksektir. Kendiliğinden oluşan yırtılmaların genişliği, yüzeyel ya da derin olması, uzayıp uzamaması, yırtığın bulunduğu bölge epizyo ile doğal yırtık arasındaki avantaj ve dezavantajı ortaya çıkarır.

Bu durum yine doğum anında karar verilmesi gereken bir süreçtir. Açılan epizyo dikişi daha düzgün bir dikiş olduğu için, estetiğe daha uygun onarılabilir.

Doktorun yaptırdığı doğumlarda neden daha çok epizyo açılır.

Yapılan çalışmalarda ebe eşliğinde yaptırılan doğumlarda epizyo açılması daha azdır.

Pekiyi ne oluyor da doktor eşliğinde yapılan doğumlarda epizyo oranı artmaktadır.

Pek çok hekim, ben de dahil epizyo açılmadan doğum yaptırılmayacağı geleneğin de bir eğitim aldık, doğrusunun bu olduğunu düşünüyor olabiliriz.

Unutmamak gerekir ki doğum bir sabır işidir. Her şey yolunda giderken bebeğin kafasının yavaş yavaş dışarı çıkması için bekleme zamanına doktor sabredebiliyor mu ?

Hem yetiştirmesi gereken bir sürü işi var, hem de kanalda oksijensiz mi kaldı? Malpraktis davaları belki de bizi korkutuyor. Belki de sabırlı olma inancına sahip olamamak da diyebiliriz.

Alıştığımız bir doğum şekli, jinekolojik masada gebelere doğum yaptırmayı öğrendik. Bizim için çok kolay bir pozisyon … epizyo açabilme potansiyelini bize sunuyor.

Epiduralli doğumların artışı, epizyo kesisini de artırmaktadır.

Bebeğin başının çıkmasına yakın, doğumhanedeki ekibin ıkın ıkın tezahüratları kadının kontrolsüzce ittirip gereksiz yırtıklar oluşturacağına, kontrollü epizyo açılmasını inancını güçlendirmiş olabilir.

Epizyotomi önlenebilir mi?

Epizyotomi, doğumda ihtiyaç duyulduğunda yapılan bir işlemdir. Doğumda gerektiğinde uygulanmalıdır. Kesin önlenebilir yöntemlerden bahsetmek çok zordur.

Epizyo ihtimalini nasıl azaltabilirizi konuşabiliriz.  En çok konuştuklarımızdan ilki perine masajı olabilir. Bu konuda yapılan çalışmalar perine masajının lehine olmuştur. Bu masaj perineyi daha esnek hale getirmektedir.

Nefes ve gevşeme egzersizleri doğumda ve özellikle bebeğin çıkımı sırasında nefesinizi kontrol ederek kesisiz doğurabilme ihtimalinizi güçlendirir.

Gebeliğiniz boyunca yapacağınız kegel egzersizleri hem bilinçli farkındalığınızı artıracak hem de perine kaslarınızı güçlendirecektir.

Doğuma gireceğiniz ekibin doğum felsefesini doğum anında sakın öğrenmeyin. Epizyo açılması doktorunuzun rutin uygulamaları arasında mı? Bu konudaki görüşleri gerçekten samimi mi?  Doğum tercihlerinizi doktorunuzla doğumdan önce konuşurken bu konudaki hassasiyetinizi ona dile getirin. Doğum şekli ve pozisyonları hakkında görüşleri nasıl? Sizi özgür bırakabilme, potansiyeli nasıl? Sizin tercihlerinizi ve isteklerinizi bilemeyebilir. Bu yüzden doğumda sürpriz uygulamalarla hayal kırıklığı yaşamayın.

Özellikle doğumunuzda aktif doğum pozisyonlarında kalabilmek, bebeğinizi yer çekiminin etkisini kullanarak ayakta kalabilmek ve aktif ıkınma tekniklerini kullanabilmek doğumda çok önemlidir.

Epizyo Dikişleri Ne Kadar Sürede İyileşir?

Vücudumuzun herhangi bir yerinde var olan diğer kesikler gibi, epizyonun da iyileşmesi yaklaşık on beş yirmi gün kadar sürer.  Bu süreci anne adayının kilosu, cilt derisi, annenin öz bakımına dikkat etmesi, epizyonun büyüklüğü, derinliği, uzayıp uzamaması, enfekte olup olmaması iyileşme sürecini etkileyebilir. Epizyo dikişleri kendiliğinden eriyebilen özel sütur materyalleridir. Ortalama bir ay içinde kendiliğinden düşerler. Dikişlerin temizliği, kabız kalıp kalmaması ve aktivitelerine dikkat etmesi gerekir.

Kırk çıktığında epizyo kesisi artık tamamen iyileşmiş olur.

Normal doğum dikişlerinin iyileşmesinde nelere dikkat etmeliyim?

Epizyotomiden sonra yaklaşık on beş yirmi gün o bölgede ağrı, sızı, hassasiyet hissetmek normaldir. Epizyo üçüncü ya da dördüncü dereceden derinse bu süreç biraz daha uzayabilir.

Evet taburcu oldunuz artık eve geldiniz. Epizyonuza nasıl bir bakım uygulamanız gerekir.

Perine bölgesine buz ya da soğuk uygulama yapabilirsiniz. Doktorunuz tarafından reçete edilen yara bakımı antiseptik solüsyonlar ve aroma terapi ürünleri kullanabilirsiniz. Bu solüsyonlarla günlük yara yeri bakımı ve pansumanı yapılmalıdır.

Ağrı kesici krem ve merhemleri epizyo bakımında çok tercih etmemekle beraber. Ben kendi gebelerimde, sarı kantaron yağını, ozonlu kremleri de aktif olarak kullanmaktayım. Ağrı kesici haplar ve gerektiğinde antibiyotik tedavisi verildiğinde bunları düzenli kullanmak gerekir.

Hjyenik pedleri 4-5 saattte bir değiştirmek gerekir. Mümkünse hava alan pamuklu pedler tercih edilmelidir.

Kabız kalmamaya özen göstermelisiniz. Beslenmenize dikkat etmeli, yara iyileşmesini hızlandıracak protein içeriği bol olan, kabızlığı ve gaz sancısını önleyici gıdalar tercih etmelisiniz.

Oturup kalkmakta zorlanılabilir.  Uzun süre ayakta kalmamak, Otururken epizyo dikiş bölgenizi boşluğa getirecek tarzda plastik boş simitlerin üzerine ya da dikiş olmayan tarafa doğru oturulabilir.

Tuvalet sonrasında perine bölgesi ılık suyla yıkanmalı ve bölgeye gaita bulaşmamasına özen gösterilmelidir. Yara yeri kuru ve temiz tutulmalıdır. Gerektiğinde saç kurutma makinesi ya da ayaklı lamba ısısıyla yara kurutulabilir. Bu durum iyileşmeyi hızlandıracaktır.                          Doktorunuz dikişlerinizi kontrol etmeden cinsel ilişkiye girmemek gerekir.

Normal Doğum Dikişleri Nereye Atılır?

Epizyo dikişi doğum anında doktor tarafından gereksiz yırtılmalar olmaması vajinanın hemen giriş yerine atılır. Eğer epizyo uzamışsa vajinanın iç kısmına doğru dikiş devam eder.

Normal doğumda kaç dikiş atılır?

Doğum esnasında açılan kesinin büyüklüğüne göre değişkenlik gösterebilir. Bu kesi bebeğin büyüklüğü, annenin kilosu, doğum anının durumuna göre kesinin boyutuna göre farklılık gösterecektir.

Normal doğum dikişlerinin tam olarak iyileştiğini nasıl anlarım?

Ortalama 15-20 gün içinde tamamen iyileşmiş olursunuz. Şikayetiniz yoksa doktorunuzun sizi görmek istediği kontrol süresinde ziyarete gidebilirsiniz. Eğer rahatsızlık hissederseniz daha erken gidip dikişlerinizi kontrol ettirebilirsiniz.

Normal doğum dikiş ağrıları ne zaman geçer?

Normal doğum dikişi sonrasında bireyde ağrı gözlenir. İlk zamanlarda bu ağrı şiddetli olabilir. Ne var ki üç beş gün içinde ağrısı azalacaktır. Ağrınız azalacağına artıyorsa dikişlerinizi doktorunuza mutlaka gösterin. Perineal ağrıyı ve dikişlerdeki sızıyı hafifletmek amacıyla sıcak ve soğuk uygulamalar yapılabilir. Bu uygulamaları günde üç defa 15-20 dakika ve süresi 20 dakikayı geçmemelidir

Normal doğum sonrası dikişlerin tutmaması nasıl olur?

Doğum dikişlerinin tutmaması, kesi yerinin kaynamaması bazen annenin kilosuna, kanamaya, dikişin büyüklüğü ve derinliği, enfeksiyon durumu, doğum sonrası annenin dinlenememesine, annenin bağışıklığına bağlı zamanından önce kaynamayıp açılmasına sebep olabilir.

Epizyo dikiş patlaması belirtileri nelerdir

Cilt kesesi yapılan alanda yara kenarları bitişik görünmüyorsa, Cilt dikişleri arasından cilt altı sarı yağ dokusu görünüyorsa, dikişlerin olduğu yerden sıvı geliyorsa, dikiş yerlerinde oldukça çok ağrı varsa dikişler açılmış olabilir. Mutlaka doktorunuza görünün.

Normal doğum sonrası epizyo dikişlerinde kaşıntı olması

Dikişler de böyle bir hissiyatın olması, dikişlerinin iyileşmeye doğru gittiğini göstermektedir. Eğer dikiş yerinde bir şişlik yoksa bir enfeksiyon belirtisi yoksa her şey yolunda demektir.

Epizyo Dikişlerinin Iltihaplandığını nasıl anlarız?

Yara etrafında iltihaplanma belirtileri varsa kızarıklık deri renginde pembemsi ve kırmızımsı bir renk değişimi, yara çevresinde şişlik, ağrı ve ısı artışı hassasiyet bunlar yaranın iyileşmesinde sorun olduğunu gösterebilir doktorunuza danışmalısınız

Epizyotomi ağrı yapar mı

Doğum olup bittikten sonra, bebek kucağa alınıp emzirmeye başlanıldıktan sonra güçlenen annelik duygularıyla birlikte doğumda yaşanılan her şey unutulup gider. Doğum deneyiminin geride kalan en ağrılı kısmı epizyodur. Otururken kalkarken bebeği emzirirken hareketlerin kısıtlanması ve ağrı duyulması anneyi yorabilir. Eğer gün geçtikçe dikişlerinizin ağrısı azalacağına artarsa kanama miktarınız azalmazsa dikişlerinizde hematom, kötü kokulu bir akıntı oluşursa ya da vajinadaki akıntı kötü kokuya dönüşürse, ateşiniz çıkar, üşüme ve titreme olursa, dikişinize dokunduğunuzda canınız çok yanar, karnınızda ağrı artarsa, idrar yaparken yanma, acıma ve hassasiyet hissederseniz mutlaka doktorunuza başvurun.

Epizyotomi iyileştiğinde iz kalır mı?

Epizyo kesisi doğumdan sonra kendiliğinden kaybolan dikişle uygun bir şekilde dikilir. Doktorun ve ekibin tecrübeli olması durumunda herhangi bir estetik kaygı ortaya çıkmayacaktır. Bu bölgenin bakımın doğru yapılması neticesinde, bölgede kesi hattı boyunca çizgi şeklinde belli belirsiz bir iz kalır.