Menapoz Tedavisi

Menapoz bir kadının yaşamındaki dönencelerinden biridir. Kaynaklar bir kadının son gördüğü adetin üzerinden 12 ay geçmesi ve hala adet olmaması ile menapoz sürecine girdiğinden bahseder. Kadın için belki de en travmatik dönencelerden biri, İçinde kayıp duyguları, yaslar, yitirilen kadınlık, sevdalar, cinsellik, sorgulanan kocaman bir geçmiş, belki de biraz hüzün kokar.

Hadi canım olan oldu diyip günlerimizi sağlıkla geçirelim denildiğinde de hastalıklar biz kapıyı açmasakta onlar kapının hemen önünde bekler.

İşte bu yüzden bu dönem ben ve benim gibi menapoza giren kadınlar için çok ama çok kıymetli…

Geri kalan ömrümüzü nasıl daha sağlıklı geçirelim.

Ne neden oldu?  Neleri yapmayalım? Neye dikkat etmeyelimi ? konuşalım.

Türkiye’de ortalama kadınlar 47-48 yaşları arasında menapoza girmektedir. 

Menopoz Neden Olur?

Menopoz doğal bir süreç zamana ve yaşa bağlı yumurtalıklar artık çalışmamakta artık estrojen üretmemektedir..

Vücutta estrojen hormon seviyesi çok düşer ama progesteron hormonu ise neredeyse sıfırı tüketmiştir. Bu durumda bile estrojen dominansı perimenapozdaki gibi hala vardır. Estrojen baskınlığı menapoza girdikten bir süre sonra da, estrojen düzeyleri daha ileri yaşlarda iyice düşene kadar uzun yıllar devam eder.

Menapoz sonrası kadının 30 yaşındaki estrojen seviyesi 100-400 pg/ml seviyesinde değişken değerleri varken ölçümleri 65 yaşında yaptığımızda bu değer 3-10 pg/ml arasındadır. Kemik, kalp, beyin, vajina, cilt estrojensiz kalmıştır. Ancak sadece meme dokusu estrojenden hala zengindir.

Bazen de kadın rahminin iyi yada kötü huylu tümörleri, rahim kalınlaşmaları, kocaman kistler sebebiyle rahmi yada yumurtalıkları belki de her ikisi birden alınabilir. Bu durum kadın için gerçekten zorlayıcı bir süreçtir.

Bazende kadın elinde olmadan kemoterapi yada ışın tedavisi sebebiyle yumurtalığı çalışmaktan vazgeçer. Üretmesi gereken hormonlarını üretemez.

Bazen de erken menapozlar olabilir. (Prematür menapoz) bu konuyu daha detaylı paylaşacağım.

Menopoz Tanısı Nasıl Konur?

Çok özel testlere gerek yoktur. Klinik bilgi ve menapozal şikayetler tanıyı koydurur.

Hormon profili bizim için anlamlıdır. FSH hormonunun yükselişi, estrojen hormonu seviyesinin azalması gözlenir.

Genel bir jinekolojik muayeneden geçilmelidir.

PAP smear  testi ve HPV testi kontrollerinin yapılması gerekir.

Meme ultrasonografisi ve mammografiler meme kanser tanısı için rutindedir.

Kemik erimesi için DEXA testi yapılmalıdır.

Fonksiyonel tıp bakışı ile değerlendirdiğimiz hastalarımızda hücre içi kan değerlerine bakılır ve ileri düzey hormon testi olan Dutch testi yapılarak tedavi planlanır.

Menopoz Belirtileri Nelerdir?

Sıcak basmaları ve gece terlemeleri gözlenir.

Bu durumun ne kadar süreceği kadından kadına farklılık gösterir.

Sıcak basmalarının altında estrojen yetmezliği sanmamızın aksine estrojen oynaklığı ve stresin sistemi tetiklemesi yatar.

Sıcak basmaları ve gece terlemelerinin nedeni menepozda östrojen yetmezliği değil östrojen düzeylerinin peri menepozal dönemde ki oynaklığından kaynaklanır hatta bu sistemi de stres tetikler. Bu dönemde salınan kortizol hormonu miktarı artar.

Sıcak basmasını yaşayan menapoz hastalarında depresyon sıklığı artmıştır. Kemik kaybı daha sıktır.

• Menapoza giren bir kadında artık adet gözlenmez
• Uyku menapoz çevresi dönemde kadınların büyük sorunlarından biri. Bu dönemde

kadınların  % 60 dan fazlasında uyku problemi vardır. Doğal progesteron desteği ile uyku problemini düzeltebiliriz.

Östrojen hormonu ankisieteyi tetikler. Kadının stres düzeyim muhakkak bir psikoterapi ile sakinleşmesi ve stresini kontrol etmesi gerekir bazen nefes terapileri meditasyonlar geçici iyilik sağlayabilir.

• Dikkat eksikliği, unutkanlık,
• Mutsuzluk, depresyon, yorgunluk
• İştah artması
• Cilt kuruması
• Vajinada kuruluk
• Cinsel isteksizlik

Menopozda Hangi Hastalıklar Artar?

• Estrojen hormonunun azalmasıyla kardiovasküler hastalık riski artar.
• Osteoporoz başlar. Kemik erimesi, sıcak basması ve gece terlemeleri çok olanlarda daha hızlı olur. Menapoza girdikden ilk 5 yıl içinde daha sık gözlenir.
• Kilo alımına bağlı, diabet, tansiyon problemleri artar.
• Ödem ve yaygın eklem ve kas ağrıları gözlenir.
• Estrojenin ve progesteron dengesi bozulması ile Alzheimer hastalığı riski artar.
• Beyin sisi, unutkanlık, dikkat eksikliği vb… artış gösterir.
• Vajinal ve üretral atrofiye bağlı idrar kaçırma öyküleri olur.
• Kollejen doku bozulmaları nedeniyle, rahim, mesane ve makatta sarkma olabilir.

Menopozda Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Öncelikle Kadının SİBO problemi var mı ? bunu kontrol etmek gerekir.

Kabızlık problemi var mı ?

Karaciğerden safra ile bağırsağa atılan estrojen bağırsakta uzun süre kalırsa bağırsağa atılan  estrojenin tekrar kana emilmesine fırsat verir. Sindirim sistemi barsaklar ve bağırsaktaki bakteri topluluğunun (mikrobiyata ) östrojen dengesinde önemli rol alır.

Menopozda Meme Kanseri Neden Artar ?

Yapılan çalışmalarda post menapozal kadınlarda vücuttaki estrojen miktarı düşse bile, memeler androjenlerden aromatizasyon yoluyla dilediği miktarda estrojen üretme yeteneğinde ve kandan sağladığı estrojene bağımlı olmayan bir hormon fabrikası gibi çalışır.

Premenapozal kadınlarda meme dokusuyla plazma estrojen düzeyleri yaklaşık aynı iken, post menapozal dönemde meme estrojen düzeyleri plazmanın neredeyse 50-100 katı kadar yüksek ölçülür. Bu estrojeni durdurabilecek progesteron vücutta yoktur.

Menopoz Tedavisi

Fonksiyonel tıp bakış açısıyla yaklaştığımız menapoz hastalarının tedavisinde öncelikle

• Beslenmesi ayarlanmalı
• Bağırsakları ile ilgili sorunu varsa, SİBO su varsa tedavisi yapılmalıdır.
• Stresi düzenlenmelidir. Adrenal sistem, HPA aksı dengelenmelidir.
• Uykusuzluk problemleri kadının yaşam kalitesini etkilediği için önem verilmelidir.
• Besin destek ürünleri ile vücut savunması güçlendirilmelidir.
• Kan şekerinde dengesizliği varsa, düzeltilmelidir
• Tiroid ile ilgili problemleri halledilmelidir.
• Estrojen metabolizması hormon metabolitleri yıkım testleri ile değerlendirilip optimize edilmelidir
• Vücudun detoks sistemi düzeltilmelidir
• Tabiki uygun vakalarda Bu konulara bütüncül bakabilen bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından doğal biyo eşdeğer hormonlarla hormon replasman tedavisi başlanmalıdır.
• Vajinal kuruluk, idrar kaçırmaları için yine doktorunuzun size tavsiyeleri ile lokal estrojen kremleri kullanılabilir.
• Egzersiz, yürüyüşler önerilebilir.
• İdrar kaçırmaları için semptomatik yaklaşımla kegel egzersizleri biraz olsun rahatlatabilir.

Menopozal Yakınmalarda Alınacak Destekler

SSRI, magnezyum, gababentin, stellate ganglion blokajı, akapunktur, hayıt bitkisi black cohosh, maça statinler, isoflavonlar.  (Keten tohumu, genistein )

Her kadında HRT ihtiyacı yoktur. Ancak replasman yapılacak kadınlarda ilk 10 yıl içinde başlanıldığında kısa vadede (disparoni, vazomotor yakınmalar), uzun vadede (osteoporoz, koroner riskte azalma gözlenir.)